Blog
Gedragsverandering in marketing en communicatie: Praktische tips voor ondernemers en organisaties

Welkom bij weer een kennisblog vol met praktische tips van Avance Creative Digital Agency! In dit kennisblog delen we graag actuele inzichten over gedragsverandering en geven we praktische tips om deze direct toe te passen in je marketingstrategie. Gedragsverandering is hot! Immers met alles wat we communiceren willen we altijd iets veranderen op het gebied van kennis, houding en/of gedrag en met name iets veranderen op het gebied van gedrag is niet eenvoudig.
De nieuwste inzichten met betrekking tot gedragsverandering zijn vaak gebaseerd op recente psychologische, sociologische en neurowetenschappelijke onderzoeken. Door slim in te spelen op gedragsverandering, kun je effectiever communiceren met je doelgroep en betere resultaten behalen. Avancé inspireert je graag in nog geen 5 minuten leestijd.
1. Nudging en Keuze-architectuur
Nudging
Wat is het? Nudging is het subtiel sturen van gedrag zonder dwang, door de keuzeomgeving te veranderen.
Praktijkvoorbeelden en tips
- Toepassing: Plaats gezonde opties prominenter in je kantine of webshop. Denk aan gezonde snacks bij de kassa of prominente plaatsing van duurzame producten in je online winkel. Of heel simpel: thuis, door fruit op de keukentafel ‘voor het grijpen’ te leggen.
- Toepassing: Gebruik nudging-technieken om huishoudens aan te moedigen energie te besparen. Dit kan bijvoorbeeld door een slimme thermostaat in te stellen die automatisch de temperatuur verlaagt wanneer niemand thuis is, of door energieverbruik inzichtelijk te maken via een app die vergelijkt met het verbruik van energiezuinige huishoudens. Studies hebben aangetoond dat visuele feedback over energieverbruik en sociale vergelijkingen (zoals het tonen van het verbruik van buren) mensen motiveren om hun energieverbruik thuis ook te verminderen.
Keuze architectuur
Wat is het? Keuzearchitectuur is de manier waarop keuzes worden gepresenteerd beïnvloedt beslissingen. Verander de standaardoptie om gewenst gedrag te stimuleren.
Praktijkvoorbeelden en tips
- Toepassing: Stel bijvoorbeeld automatisch inschrijven voor je nieuwsbrief in bij het afrekenen. Zorg dat klanten zich actief moeten afmelden als ze geen updates willen ontvangen.
- ‘Zien doet kopen’: Toon je producten die je graag wilt verkopen op ‘ooghoogte in je winkel’ zodat de koper ‘niet hoeft te bukken, weinig moeite hoeft te doen en dit gelijk ziet.
2. Sociale normen & Peer invloed
Sociale normen
Wat is het? Mensen volgen vaak het gedrag van anderen (we blijven kudde dieren, al denken we vaak van niet😊). Positieve sociale normen kunnen gedragsverandering stimuleren.
Praktische tip
- Toepassing: Laat op je website zien hoeveel klanten je product al gebruiken. Gebruik zinnen als “80% van onze klanten kiest voor dit product.” Of ‘meest verkocht deze maand’.
Peer invloed
Wat is het? In dit geval ‘geen stuk fruit’ maar ‘gelijke’. In een sociale of professionele context betekent ‘peer’ iemand die op hetzelfde niveau staat als een ander in termen van rang, positie of leeftijd. Bijvoorbeeld, klasgenoten zijn elkaars peers. Het gedrag van leeftijdsgenoten heeft een sterke invloed op individuen.
Praktische tip
- Toepassing: Organiseer peer-programma’s waar klanten hun ervaringen kunnen delen. Dit kan in de vorm van testimonials, recensies of community forums.
3. Emotionele en cognitieve betrokkenheid
Emotionele appels
Wat is het? Emoties spelen een cruciale rol in gedragsverandering. Campagnes die inspelen op emotie zijn vaak effectiever. Een emotioneel appel is een krachtige techniek die effectief kan worden ingezet in marketing en sales om klanten te overtuigen en aan te zetten tot actie. Ook hier is dit dus geen stuk fruit😊 maar je kunt wel je tanden erin zetten. Hoe?
- Angst: Speel in op de angsten van klanten om urgentie te creëren. Bijvoorbeeld: “Mis deze kans niet, beperkte voorraad beschikbaar!” of “Bescherm je gezin tegen onverwachte gebeurtenissen door nu een verzekering af te sluiten.”
- Medelijden: Wek sympathie op voor een goed doel of sociale kwestie verbonden aan je product. Bijvoorbeeld: “Door onze fairtrade producten te kopen, steun je lokale gemeenschappen in ontwikkelingslanden.”
- Schuldgevoel: Gebruik subtiele hints om klanten een schuldgevoel te geven als ze geen actie ondernemen. Bijvoorbeeld: “Elke dag dat je uitstelt, verlies je kostbare tijd die je gezondheid zou kunnen verbeteren.”
- Liefde en genegenheid: Verbind je product met gevoelens van liefde en zorg. Bijvoorbeeld: “Geef je geliefden het cadeau van comfort en welzijn met onze luxe beddengoedcollectie.”
- Woede of verontwaardiging: Gebruik gevoelens van verontwaardiging om klanten te motiveren tegen een gemeenschappelijke vijand of probleem. Bijvoorbeeld: “Laat grote bedrijven je niet misleiden, kies voor eerlijkheid en transparantie met onze diensten.”
Disclaimer: Bij het inzetten van emotionele appels in marketing en sales is het natuurlijk erg belangrijk om authentiek en ethisch te blijven. Klanten waarderen oprechte boodschappen die hun emoties aanspreken zonder manipulatief te zijn. Door emotionele appels effectief te integreren, kun je een diepere connectie met je doelgroep creëren en hun loyaliteit en betrokkenheid vergroten. Het moet dus gewoon wel logisch aanvoelen en zich in alle redelijkheid goed verhouden tot je dienst en product. Ieder van ons ‘denkt ook vaak’: hier trap ik echt niet in maar ‘blijkbaar’ zijn we als mens toch vatbaar voor deze onbewuste denkpatronen en associaties in ons hoofd.
Praktische tip
- Toepassing: Gebruik storytelling en persoonlijke verhalen in je marketingcampagnes om een emotionele verbinding met je publiek te creëren.
Cognitieve Biases
Wat is het? Cognitieve bias verwijst naar denkfouten die mensen maken wanneer ze beslissingen nemen. Deze fouten ontstaan omdat onze hersenen vaak snelle manieren (denk aan shortcuts) gebruiken om informatie te verwerken. Hoewel deze shortcuts handig zijn, kunnen ze soms leiden tot verkeerde of onlogische beslissingen. Bijvoorbeeld iemand die gelooft dat een bepaald dieet effectief is, zal eerder succesverhalen opzoeken en negeren of rationaliseren wanneer er bewijs is dat het dieet niet werkt.
Begrip van deze cognitieve biases helpt bij het ontwerpen van effectieve interventies. Alleen al over dit interessante verschijnsel kunnen we een blog vol schrijven. Wil je hier meer van weten en vooral nuttige, direct toepasbare tips krijgen? Lees dan ons verdiepende blog met interessante praktische voorbeelden uit ons dagelijkse leven. Want kan het zijn dat jij nu bij jezelf denkt….ja, dat zal wel, maar ik ben zo rationeel, ik maak deze ‘denkfouten’ niet? We maken ze allemaal. Bijvoorbeeld, je rijdt een keer door rood…maar je had heel goed uitgekeken en wist zeker dat het veilig was. Je vindt jezelf nog steeds een goede chauffeur. Je ziet een dag later iemand anders door rood rijden en denkt: die heeft zeker zijn rijbewijs gehaald bij een pakje boter… Herkenbaar?
Praktische tip
- Toepassing: Bied onmiddellijke beloningen voor gewenste gedragingen. Bijvoorbeeld, geef een kleine korting voor klanten die zich meteen inschrijven voor een loyaliteitsprogramma.
4. Gamification
Spelprincipes
Wat is het? Het toepassen van spelprincipes en mechanieken in niet-spelcontexten verhoogt betrokkenheid en motivatie. We kennen allemaal Strava, Komoot of Booking.com. Die staan stijf van de badges, kortingen en sterren. Ergens in ons brein willen we toch graag ‘die krul met sticker van de juf in je schrift’.
Praktische tip
- Toepassing: Integreer beloningssystemen in je app of website. Geef punten en badges voor voltooide taken of aankopen, en moedig klanten aan om meer te doen.
Competitie en samenwerking
Wat is het? Gebruik van competitie en samenwerking verhoogt motivatie en betrokkenheid.
Praktische tip
- Toepassing: Organiseer wedstrijden of uitdagingen waarbij klanten tegen elkaar kunnen strijden of samenwerken om doelen te bereiken. Niet alleen om sec het ‘winnen’ maar vlak ook de waarde van het sociale aspect niet uit om met en tegen elkaar te strijden op een kameraadschappelijke manier. Sport verbindt en verbroedert niet voor niets. Strijdbaar in de 1e en 2e helft en sociaal in de 3e helft.
5. Technologie en data
Persoonlijke feedback en Data-analyse
Wat is het? Gebruik technologie om persoonlijke feedback te geven en gedrag te volgen. Denk bijvoorbeeld aan de stappenteller apps en mindfulness apps.
Praktische tip
- Toepassing: Gebruik gezondheidsapps of loyaliteitsprogramma’s die gebruikers persoonlijke gegevens en suggesties bieden op basis van hun gedrag.
Machine Learning en AI
Wat is het? Geavanceerde algoritmen herkennen patronen en doen voorspellingen over gedrag. Niet alleen toepasbaar door grote corporates of publieke organisaties. Machine learning en kunstmatige intelligentie (AI) bieden ook tal van praktische toepassingen voor de marketing van juist ook het midden- en kleinbedrijf (MKB). Om de klantentevredenheid te vergroten, sneller en slimmer te werken waardoor je meer kunt doen in dezelfde tijd.
Praktische tip
- Toepassing: Gebruik gepersonaliseerde marketingcampagnes gebaseerd op gebruikersdata en voorspellingen over hun toekomstige gedrag. Door aankoop- en gedrag browsegedrag te analyseren en gepersonaliseerde productaanbevelingen te doen. kunnen AI-systemen specifieke producten voorstellen die waarschijnlijk de interesse van de klant wekken.
- Voordeel: Hogere conversieratio’s en klantloyaliteit door relevante en gepersonaliseerde aanbiedingen.
- Voorbeeld: Een e-commerce bedrijf kan AI-gedreven chatbots inzetten om klantvragen 24/7 te beantwoorden. Deze chatbots kunnen vaak gestelde vragen afhandelen, basisinformatie verstrekken en klanten doorverwijzen naar menselijke medewerkers voor complexere problemen.
6. Duurzaamheid en lange termijn denken
Gedragsverandering is een cruciale factor bij het bevorderen van duurzaamheid en langetermijndenken. Door recente inzichten uit de psychologie, sociologie en neurowetenschappen te benutten, kun je als bedrijf, gemeente of organisaties effectiever communiceren en duurzame gedragsveranderingen stimuleren.
Langetermijndoelen
Wat is het? Bevorder gedrag dat op de lange termijn voordelen biedt, zoals duurzaamheid en gezondheid.
Praktische tip
Toepassing: Communiceer de toekomstige voordelen van duurzaam gedrag in je campagnes en bied concrete acties aan die klanten nu kunnen ondernemen. Benadruk de voordelen van duurzame producten in termen van langetermijn besparingen en gezondheid. In plaats van bijvoorbeeld alleen de milieuvriendelijke aspecten te benadrukken. Zo frame je de boodschap rond de persoonlijke voordelen, zoals lagere energiekosten of een gezondere leefomgeving. Onderzoek in de gedragswetenschappen heeft aangetoond dat framing een krachtige tool is voor gedragsverandering. Door de nadruk te leggen op de directe en persoonlijke voordelen van duurzaam gedrag, zijn mensen meer geneigd om hun gedrag aan te passen .
Collectieve acties
Wat is het? Gemeenschaps- en groepsinitiatieven ondersteunen gedragsverandering.
Praktische tips
- Toepassing: Mobiliseer gemeenschappen voor gezamenlijke milieuprojecten of gezondheidsprogramma’s. Creëer een gevoel van saamhorigheid en gemeenschappelijk doel, bijvoorbeeld een buurtinitiatief voor afvalvermindering:
- Voorbeeld: Organiseer buurtbijeenkomsten en workshops over afvalvermindering en recycling. Bied bewoners de mogelijkheid om samen compostbakken op te zetten of deel te nemen aan een gezamenlijke opruimactie.
- Toepassing: Stimuleer het opzetten van energiegemeenschappen waar bewoners gezamenlijk investeren in hernieuwbare energiebronnen, zoals zonne- of windenergie. Dit kan door het delen van zonnepanelen op daken of door gezamenlijke aankoop van groene stroom.
- Voorbeeld: In verschillende steden bestaan er coöperaties die samen investeren in zonneparken of windmolens, waardoor leden kunnen profiteren van lagere energiekosten en bijdragen aan een duurzamere energievoorziening .
- Toepassing: Bevorder het gebruik van gedeelde mobiliteitsoplossingen zoals carpooling, gedeelde fietsen, of buurtshuttles. Dit vermindert verkeersdrukte en uitstoot van broeikasgassen.
- Praktisch voorbeeld: Initiatieven zoals buurtbusprojecten of deelautosystemen, waar inwoners gezamenlijk voertuigen kunnen gebruiken, hebben in veel gemeenschappen geleid tot een vermindering van het aantal auto’s op de weg en een verbetering van de luchtkwaliteit.
Door deze collectieve acties te stimuleren, kunnen gemeenschappen niet alleen duurzamer worden, maar ook de sociale cohesie en de algehele levenskwaliteit verbeteren. Het gevoel van saamhorigheid en een gemeenschappelijk doel kunnen krachtige drijfveren zijn voor langdurige gedragsveranderingen.
Conclusie
Bij Avance Creative Digital Agency geloven we dat inzicht in gedragsverandering essentieel is voor effectieve marketing. Door gebruik te maken van nudging, sociale normen, emotionele en cognitieve betrokkenheid, gamification, technologie en duurzaamheid, kun je je marketingstrategie optimaliseren en duurzame gedragsveranderingen stimuleren.
We hopen dat we je op ideeën gebracht hebben om je communicatievraagstuk eens door een andere bril te bekijken. Eens van gedachten wisselen over de mogelijkheden in jouw praktijksituatie? Neem contact met ons op en ontdek hoe wij je kunnen helpen bij het realiseren van je marketingdoelen.